ارتباط بین آنتی بیوتیکها و کم شنوایی و مشکلات تعادلی
ارتباط بین آنتی بیوتیکها و کم شنوایی و مشکلات تعادلی
تعدادی از آنتی بیوتیکها که جهت درمان استفاده میشوند منجربه کم شنوایی و بیماریهای تعادلی میگردد.
آنتی بیوتیک ها ، که باعث ازبین رفتن عفونت های باکتریایی میگردند و از جمله داروهای مهم برای زنده ماندن فرد هستند. اما باید در نظر داشت که این داروها دارای عوارض جانبی نیز هستند .
آمینوگلیکوزیدها از جمله آنتی بیوتیکهای بسیار قوی و مهم هستند ولی عوارض جانبی چون کم شنوایی ، مشکلات تعادلی و وزوز را در پی دارند
آمینوگلیکوزیدها :
آمینوگلیکوزیدها از دسته آنتی بیوتیکهایی هستند که تولید پروتیین در باکتری را کاهش میدهند . این موضوع باعث تضعیف میکروب شده و از شیوع عفونت جلوگیری به عمل می آورد و عفونت از بین میرود . آمینوگلیکوزیدها از داروهای بسیار قوی هستند که در مراقبتهای ویژه برای درمان بیماریهایی چون مننژیت ، عفونتهای جدی تنفسی و سایر عفونتهای تهدید کننده زندگی افراد استفاده میشود .
آمینو گلیکوزیدها تقریبا 60 سال پیش تولید و وارد عرصه دارویی همه کشورها شدند . اگرچه داروهای مشابه دیگر نیز تولید شده اما این دسته دارویی هنوز مورد استفاده قرار میگیرد زیرا که موثر ، ارزان و دارای عمرطولانی در قفسه های دارویی میباشند .
از بین دسته آمینوگلیکوزیدها کدام آنتی بیوتیکها باعث کم شنوایی میگردند ؟
تعدادی از آمینوگلیکوزیدها که قادر به آسیب به شنوایی هستند عبارتند از :
استرپتومایسین
نئومایسین
ونکومایسین
آمیکاسین
جنتامایسین
کانامایسین
پارومومایسین
توبرامایسین
باید گفت باوجود قدرت این آنتی بیوتیکها میبینیم که تعدادی از افراد دچار عارضه هایی میگردند از جمله آنها صدمه به شنوایی است . در واقع این آنتی بیوتیکها به سلولهای حسی شنوایی در گوش داخلی آسیب رسانده و تحت عنوان داروهای اتوتوکسیک شناخته میشوند و باعث ایجاد کاهش شنوایی دایمی حسی - عصبی ، سرگیجه و وزوز میشوند .
به علت عوارض جانبی وسیع آمینوگلیکوزیدها که نه تنها باعث کم شنوایی بلکه باعث آسیب کلیوی نیز میشوند ، استفاده از این آنتی بیوتیکها تنها به عفونتهای کشنده که زندگی افراد را هدف قرار میدهند محدود شده اند . این داروها معمولا بصورت ویال و از طریق IV تزریق میگردند اما به صورت قرص یا فرمولهای دیگر نیز ایجاد شده اند .
عوارض جانبی سمیت آمینوگلیکوزیدها در گوش داخلی را به انواع زیر میتوان تقسیم کرد :
- وستیبولوتوکسیک
آسیب به بخشهای دهلیزی و تعادلی گوش داخلی که سرگیجه ، عدم تعادل و مشکلات مشابهی را منجر میشود
-کوکلیوتوکسیک
آسیب به حلزون گوش یا سلولهای حسی گوش که وظیفه دریافت صدا را دارند
-کوکلیوتوکسیک و وستیبولوتوکسیک
در برخی موارد هم ضایعه شنوایی را در پی دارد و هم ضایعه تعادلی
آمار جهانی اعلام کرده که 20 تا 60 درصد از بزرگسالانی که از آمینوگلیکوزید ها استفاده کرده اند مدلی از کم شنوایی را تجربه کرده اند که میتوان گفت از مدل خفیف تا عمیق ، اما معمولا کاهش شنوایی در فرکانسهای بالا اتفاق می افتد ، ضمنا در دوزهای بالاتر مصرف ، میتواند کاهش شنوایی به فرکانسهای پایین نیز گسترش یابد و در صورت استمرار میتواند کاملا شنوایی را ازبین ببرند
تحقیقات مشخص کرده که تعدادی از افراد از نظر ژنتیکی مستعد عوارض جانبی آمینوگلیکوزیدها هستند .
کاهش شنوایی یکی از عوارض نامطلوب این دسته از آنتی بیوتیکها ست ولی غیرقابل اجتناب
مشکلاتی از قبیل کم شدن شنوایی و عارضه های تعادلی از عوارض غیرقابل انکار آمینوگلیکوزیدهاست ولی زمانیکه پای حیات یک انسان در میان است دیگر به این موضوع توجهی نمیشود و تمام هدف ، حفظ زندگی آن فرد است .
تیم تحقیقاتی دکتر پیتر استیگر ، استاد گوش ، حلق و بینی ، تاثیر آمینوگلیکوزیدها را روی موشها مورد مطالعه قرار دادند و متوجه شدند که موشهای دارای عفونت شدید نسبت به موشهای سالم بیشتر در معرض خطر کاهش شنوایی قرار دارند ،و میتوان این گونه گفت که التهاب ناشی از عفونت میزان جذب سمیت آمینوگلیکوزیدها را افزایش داده و باعث ازبین رفتن شنوایی میگردد .
بیشتر نوزادان در NICU آمینوگلیکوزید دریافت می کنند
یکی از نگرانیها در بخش NICU استفاده نوزادان از این نوع آنتی بیوتیک است . حدود 80 درصد نوزادانی که در NICU به دلیل مشکلات کلیه بستری میگردند آمینوگلیکوزید دریافت میکنند و این موضوع بدان معنی است که تعداد زیادی از نوزادان در معرض افت شنوایی قرار دارند ضمنا میزان کم شنوایی در نوزادانی که در NICU بستری میگردند نسبت به جمعیت کنترل درصد بالاتری هستند که این درصد حدود 2 تا 4 درصد است در حالیکه درصد کودکانی که به دلایل مادرزادی دچار مشکل شنوایی میشوند حدود 0.1 تا 0.3 درصد است.
همه نوزادان در بدو تولد باید تحت بررسی شنوایی قرار گیرند ولی نوزادانی که از NICU مرخص میگردند حتمن باید بررسی گردند و تستهای OAE و ABR را باید انجام دهند و سه ماه بعد هم مجدد باید این تستها انجام گیرد .
درصورتیکه به شنوایی خود یا اطرافیان مشکوک هستیم باید چکار کنیم؟
اگر شما اخیرا از داروهای آمینوگلیکوزید یا همان داروهای اتوتوکسیک استفاده کرده اید و احساس کم شنوایی دارید ، منتظر نمانید و حتمن با شنوایی شناس خود مشورت کرده و تحت ادیومتری و تمپانومتری قرار گیرید تا سریعا اگر مشکلی هست پیگیری گردد زیرا که کم شنوایی عواقب زیادی را برای شما بهمراه دارد که علاوه بر خطر جسمی ، خطر روانی نیز درپی خواهد داشت .
